Το άρθρο αυτό εξετάζει την ανάπτυξη του ελληνικού κομματικού συστήματος κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Η ανάλυση επικεντρώνεται στη διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στα εκλογικά συστήματα, τον αριθμό των πολιτικών κομμάτων, και της ιδεολογικής πόλωσης. Εκ πρώτης όψεως, η ελληνική περίπτωση συνδυάζει ένα μικρό αριθμό κομμάτων (εξ αιτίας της μη αντιπροσωπευτικότητας των εκλογικών συστημάτων) με έντονη ιδεολογική πόλωση —κάτι που έρχεται σε προφανή αντίθεση με το υπόδειγμα του Sartοri περί «ακραίου και πολωτικού πλουραλισμού».

Όμως η αντίφαση είναι επιφανειακή. Όπως υποστηρίζεται στο άρθρο, μετά το πέρας της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου ρευστότητας όταν το κομματικό σύστημα άρχισε να κρυσταλλώνεται σε τρεις πόλους (και πάντως μετά το 1961 όταν ιδρύθηκε η ΕΚ), η λειτουργία των κύριων κομμάτων του κάθε πόλου (ΕΡΕ, ΕΚ, ΕΔΑ) χαρακτηριζόταν από έντονες εσωκομματικές ομαδοποιήσεις, με αποτέλεσμα οι φράξιες τους να παίζουν το ρόλο κατ’ εξοχήν πολωτικών παραγόντων. Αν θεωρήσουμε τις φράξιες αυτές ως συναφή πολιτικά υποκείμενα (relevant actors), η αντιστοιχία ανάμεσα στη μορφολογία (format) και τη μηχανική (mechanics) του συστήματος αποκαθίσταται.

Μετά τη δικτατορία ο αριθμός των συναφών κομμάτων (relevant parties) ανέβηκε πάνω από το αριθμητικό όριο του Sartori, και, με δεδομένη τη διατήρηση της υψηλής ιδεολογικής πόλωσης, το σύστημα πήρε και τα τυπικά χαρακτηριστικά του «ακραίου και πολωτικού πλουραλισμού».

H θεωρητική και ερευνητική συνεισφορά του άρθρου έχουν επισημανθεί αρκετές φορές στη συναφή βιβλιογραφία, από συγγραφείς όπως

·         ο ίδιος ο Giovanni Sartori (Comparative Constitutional Engineering: An Inquiry into Structures, Incentives and Outcomes, New York University Press, Νέα Υόρκη 1994, σ. 13, 207)

·         ο Leornado Morlino (‘Political Parties and Democratic Consolidation’ στο Gunther, R., P.-N. Diamandouros, H.-J. Puhle (επιμ.) The Politics of Democratic Consolidation: Southern Europe in Comparative Perspective, σ. 472)

·          ο Pietro Ignazi (‘The Silent Counterrevolution: Hypotheses on the Emergence of Extereme Right-Wing Parties in Europe’, European Journal of Political Research, 1992, σ. 10, 33),

·         ο Μιχάλης Σπουρδαλάκης (‘Socialist Parties in Europe II: of class, popular, catch-all?’ Institut de Ciénces Politiques i Socials, Barcelona, 1992, σ. 119, 120  και ‘On the theory and study of political parties’, σ. 41, 42).

Στο πλαίσιο της συγκριτικής ανάλυσης που επιχειρούν αναφορικά με τις ρήξεις/συνέχειες μεταξύ προ- και μεταδικτατορικού κομματικού συστήματος στις Ελλάδα και Ισπανία οι

·         K. Hamman και B. Sgouraki-Kinsey (‘Re-entering Electoral Politics: Reputation and Party System Change in Spain and Greece’, Party Politics, January 1999, vol. 5, no. 1, σ. 64) στηρίζουν μεγάλο τμήμα της επιχειρηματολογίας τους για την Ελλάδα σε πορίσματα του άρθρου, ενώ στο πλαίσιο νεότερων επεξεργασιών, το άρθρο παρατίθεται από τους

·         Alevizakos, V. W. (2003) ‘When Democracy is Not the Only Game in Town: Party Strategies During the Process of Democratic Consolidation in Greece’, Paper presented at the 1^st LSE PhD Symposium on Modern Greece, Department of Government, LSE, σ. 7, 23, και

Stefanidis, I. D. (2001) ‘Pressure Groups and Greek Foreign Policy, 1945-67’, Discussion Paper No. 6, The Hellenic Observatory, The European Institute, London School of Economics & Political Science, Δεκέμβριος, σ. 41.